Elżbieta Baumgartner

Pułapka paszportowa

“Pułapka paszportowa” polega na tym, że do Polski można wjechać na dowolnym paszporcie, a rzekomo wyjechać tylko na polskim.

Straż Graniczna wyjaśnia
Mówi Krzysztof Grzech z Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej, pod który podlega Placówka Straży Granicznej Warszawa-Okęcie: “Polacy, posiadający obok polskiego, także obywatelstwo innego kraju, muszą pamiętać o tym, że by wyjechać z naszego kraju, obowiązani są do posiadania polskiego dokumentu podróży. Dzięki temu unikną kłopotów, a czasami dodatkowych kosztów związanych z podróżą. “

Ustawa o obywatelstwie polskim
Problemy na granicy wynikają z nadgorliwego stosowania Artykułu 3.2 Ustawy o obywatelstwie polskim z 2 kwietnia 2009, który brzmi:
Art. 3.
1. Obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec Rzeczypospolitej Polskiej takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie.
2. Obywatel polski nie może wobec władz Rzeczypospolitej Polskiej powoływać się ze skutkiem prawnym na posiadane równocześnie obywatelstwo innego państwa i na wynikające z niego prawa i obowiązki.

Artykuł ten ma na celu uniemożliwić manipulowanie obywatelstwem, by ktoś np. nie mógł posługiwać się paszportem polskim przy załatwianiu pomocy społecznej czy zakupie ziemi, a paszportem zagranicznym do odwołania się od rejestracji do polskiego wojska. Artykuł ten nie powinien utrudniać przekraczania granicy, ale niektórzy funkcjonariusze Straży Granicznej uważają inaczej.

“Dlatego każda osoba wylatująca z kraju do państwa położonego poza granicami Unii Europejskiej i Strefy Schengen, musi mieć polski paszport. W przeciwnym razie nie przekroczy granicy.” oświadczył Krzysztof Grzech.

Jest to mocne stwierdzenie kapitana Służby Granicznej, które jednak rzadko znajduje potwierdzenie w praktyce. Dziesiątki tysięcy Polonusów z podwójnym obywatelstwem podróżują co roku do Polski i wracają bez przeszkód, chyba że przekroczą przepisy wizowe.

Gdy Polonus zasiedzi się w Polsce
Polska jest państwem-sygnatariuszem Układu z Schengen. Obywatele USA podróżujący z ważnymi paszportami w celach turystycznych lub służbowych mogą ubiegać się o wjazd do 15 krajów strefy Schengen bez wizy na okres 90 dni raz na 180 dni. Aby przekroczyć granice strefy Schengen, należy mieć paszport USA (dotyczy to też Kanady) ważny co najmniej 90 dni ponad zamierzony pobyt w strefie Schengen.
Czasami Polacy z USA zapominają o tych przepisach. Zdarzyło się to panu Tomaszowi, który przyjechał do Polski na amerykańskim paszporcie i zasiedział się pół roku. Gdy stawił się na lotnisku, funkcjonariusz Służby Granicznej potraktował go jak cudzoziemca, który przebywał nieprzerwanie ponad 90 dni na terytorium Polski i zażądał okazania polskiej wizy na to zezwalającej. Pan Tomasz wizy nie miał, bo jest obywatelem Polski i USA. Funkcjonariusz poprosił więc o polski paszport, którego pan Tomasz również nie posiadał. Funkcjonariusz nie wpuścił pana Tomasza na samolot, zasugerował pozostanie w Polsce do czasu wyrobienia polskiego paszportu.
Pan Tomasz znalazł inne rozwiązanie. Pojechał do Niemiec, a na lotnisku w Berlinie został odprawiony bez problemu i wrócił szczęśliwie do domu na paszporcie amerykańskim.

Wniosek
Nie wpadajmy w panikę. Przypadki zawracania na granicy Polaków z podwójnym obywatelstwem, a nie legitymujących się polskim paszportem, są bardzo rzadkie, ale jak widać, się zdarzają. Dlatego jadąc do Polski należy mieć ważny polski paszport.
Warto zawczasu odnowić ważność polskiego paszportu. A to może być kłopotliwe dla osób, których paszport utracił ważność przed 1 stycznia 2002 roku, bo konsulat zażąda wtedy przedłożenia decyzji wojewody potwierdzającej posiadanie obywatelstwa polskiego.
Procedura opisana jest w witrynie polskiego Konsulatu w Nowym Jorku: http://www.nowyjork.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/paszporty.
Dodatkowe trudności spotkają osoby, które rozwiodły się albo zawarły związek małżeński w Stanach, a nie umiejscowiły (zarejestrowały) tych aktów cywilnych w Polsce. W sieci szukaj “Transkrypcja aktów stanu cywilnego”.

Szczęśliwej podróży do kraju życzy

Elżbieta Baumgartner

Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak oszczędzać na podatkach”, „Powrót do Polski”, „Ubezpieczenie społeczne Social Security”, „Obywatelstwo z przeszkodami” oraz “Emerytura polska i amerykańska”. Są one dostępne w księgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., oraz Exlibris, 140 Nassau Ave., Greenpoint, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.PoradnikSukces.com, poczta@poradniksukces.com. >

  Następny artykuł: